Toalety i pomieszczenie higieniczno-sanitarne w miejscu pracy

Udostępnienie pracownikom odpowiedniego zaplecza higieniczno-sanitarnego wydaje się być kwestią oczywistą i niepodlegającą dyskusji. W praktyce jednak spotykamy się z niewłaściwymi rozwiązaniami. Niedopatrzenia mogą wynikać z niewiedzy lub z lekceważenia wagi problemu. To rodzi niepotrzebne problemy i choć prawdopodobnie nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę, jest niezgodne z przepisami.

Spis treści:

1. Dlaczego warto zainwestować w toaletę dla pracowników?

2. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne w pracy 

3. Ile toalet powinno być w miejscu pracy?

4. Niepełnosprawni w firmie

5. Jak prawidłowo wyposażyć umywalnię, WC, natryski w miejscu pracy?

    5.1. Umywalnie

    5.2. Ustępy

    5.3. Prysznice

6. Utrzymanie czystości w WC miejscu pracy

Dlaczego warto zainwestować w toaletę dla pracowników?

Inwestowanie w wysokiej jakości toalety w miejscu pracy ma wiele korzyści dla pracodawców i pracowników. Oto kilka powodów, dlaczego warto zainwestować w toalety w miejscu pracy:

1. Higiena i zdrowie: Dobrej jakości toalety zapewniają higieniczne i czyste warunki dla pracowników. Regularne czyszczenie i utrzymanie wysokich standardów sanitarnych przyczyniają się do ograniczenia ryzyka zakażeń i chorób. Toalety zapewniają również dostęp do odpowiednich środków czystości i higieny osobistej, co przyczynia się do utrzymania zdrowia pracowników.

2. Komfort i wygoda: Dobrej jakości toalety stwarzają komfortowe i wygodne warunki dla pracowników. Ergonomiczne wyposażenie, odpowiednia ilość kabiny i prywatność pomagają pracownikom czuć się swobodnie i komfortowo w trakcie korzystania z toalety. Dbałość o komfort pracowników wpływa na ich zadowolenie i ogólne samopoczucie w miejscu pracy.

3. Poprawa efektywności: Zapewnienie dostępu do toalet w odpowiednich miejscach w miejscu pracy pomaga zminimalizować straty czasu pracowników. Pracownicy nie będą musieli szukać oddalonych toalet lub opuszczać miejsca pracy, co przyczynia się do zwiększenia efektywności i skupienia na wykonywaniu zadań.

4. Pozytywny wizerunek firmy: Jako pracodawca, inwestowanie w wysokiej jakości toalety jest także sposobem na budowanie pozytywnego wizerunku firmy. Dbając o komfort i potrzeby pracowników, firma pokazuje troskę o ich dobrostan i tworzy przyjazne środowisko pracy. To może przyciągać utalentowanych pracowników i budować pozytywne relacje z klientami i partnerami biznesowymi.

5. Zwiększenie satysfakcji pracowników: Dobrej jakości toalety w miejscu pracy przyczyniają się do większej satysfakcji pracowników. Gdy pracownicy mają dostęp do czystych i wygodnych toalet, czują się docenieni i szanowani przez pracodawcę. Zadowoleni pracownicy są bardziej skłonni angażować się w pracę, mają lepsze samopoczucie i wykazują większą lojalność wobec firmy.

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne w pracy

Istnieją jasno określone normy, które regulują, jak mają wyglądać pomieszczenia higieniczno-sanitarne w miejscu pracy. Na wstępie zaznaczmy, że powinny być one łatwo dostępne dla wszystkich użytkowników nie tylko pod względem lokalizacji, ale również winny być stale otwarte. Zdarza się, że toalety zamykane są na klucze lub na karty z czytnikiem, które to nie są łatwo osiągalne dla wszystkich użytkowników danej toalety.

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny się znajdować w budynku, w którym odbywa się praca lub w budynku z nim połączonym obudowanym przejściem. W przypadku, gdy pracownik przechodzi z ogrzewanych pomieszczeń pracy, przejście również powinno być ogrzewane. Ubikacje dla pracowników powinny być zlokalizowane w odległości nieprzekraczającej 75 m od stanowiska pracy. Wyjątek stanowią osoby pracujące stale na otwartej przestrzeni – wówczas odległość od toalety może wynosić maksymalnie 125 m od najdalej położonego stanowiska pracy.

Toalety powinny znajdować się na każdym piętrze budynku, w którym przebywają pracownicy. Wyjątek stanowią kondygnacje, na których pracuje mniej niż 10 osób – wówczas należy zapewnić im możliwość korzystania z toalety na sąsiednim piętrze. Wejście do toalet powinno być poprowadzone bezpośrednio z dróg komunikacji ogólnej (np. z korytarza) i należy je odseparować pomieszczeniem izolującym wyposażonym w umywalki. Drzwi do toalet powinny zamykać się samoczynnie.  
Toalety i łazienki dla pracowników powinny być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i Polskimi Normami. Wysokość omawianych pomieszczeń powinna wynosić do 2,5 m lub min. 2,2 m, jeżeli znajdują się w suterenie, piwnicy lub na poddaszu. Ściany należy pokryć co najmniej do 2 m wysokości materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi, które są odporne na działanie wilgoci. Najlepszym materiałem są płytki ceramiczne lub gres.

W przypadku osób pracujących na otwartej przestrzeni lub wykonujących prace w miejscach niewyposażonych w instalacje wodnokanalizacyjną można zastosować ustępy ze szczelnymi zbiornikami nieczystości.

Ile toalet powinno być w miejscu pracy?

Rzecz jasna pomieszczenia sanitarne należy dostosować do indywidualnych potrzeb kobiet i mężczyzn. Dla przykładu w WC damskim warto umieścić kosze sanitarne na odpadki higieniczne, a w WC męskim powinny znajdować się pisuary.
Niezbędna ilość toalet w miejscu pracy uzależniona jest od ilości zatrudnionych w firmie osób oraz od tego ile spośród nich stanowią kobiety, a ile mężczyźni lub grupy mieszane. Zbyt mała ilość toalet może np. spowodować utworzenie się kolejek i brak możliwości skorzystania z WC w czasie wyznaczonej przerwy w pracy.

Toalety używane przez kobiety lub kobiety i mężczyzn

     
Toalety używane przez mężczyzn

Szatnie, umywalnie, natryski i sanitariaty powinny być oddzielne dla kobiet i mężczyzn. Wyjątek stanowią zakłady pracy, w których na jednej zmianie pracuje mniej niż 10 osób. Warunkiem jest, aby zapewnić kobietom i mężczyznom osobny dostęp do korzystania z nich. Warto zadbać o odpowiednie oznaczenia toalet, szatni i pryszniców.

Jeśli w zakładzie pracy zatrudnionych jest do 20 pracowników, pracodawca musi zapewnić co najmniej toalety i umywalki oraz możliwość higienicznego spożywania posiłków i higienicznego przechowywania odzieży prywatnej, roboczej i ochronnej.

Niepełnosprawni w firmie

W przypadku, gdy w firmie pracują osoby niepełnosprawne, pracodawca zobowiązany jest dostosować do potrzeb osób o obniżonej sprawności toalety, szatnie, pomieszczenia socjalne i inne pomieszczenia oraz dojścia do nich. Nie można zatem zapomnieć o podjazdach dla wózków inwalidzkich, poszerzonych przejściach, czy poręczach dla osób niepełnosprawnych.

Szczegóły na temat tego, jak należy urządzić toaletę dla osób niepełnosprawnych znajdują się w artykule: Łazienki dla niepełnosprawnych - wymiary, wymogi, projekty.

Uchwyt dla niepełnosprawnych umywalkowy stały na płytce fi 32 60 cm Faneco stal matowa

Jak prawidłowo wyposażyć umywalnię, wc, natryski w miejscu pracy

Umywalnie

W umywalni powinny znajdować się umywalki, baterie umywalkowe, lustra, dozowniki mydła w płynie lub dozowniki mydła w pianie, podajniki ręczników papierowych lub/i elektryczne suszarki do rąk oraz kosze na śmieci.
Rozplanowanie umywalek powinno odbywać się zgodnie z zasadą, że między umywalkami a przeciwległą ścianą odstęp wynosi min. 1,3 m, w przypadku dwóch rzędów umywalek należy zachować odstęp min. 2 m. Do umywalek powinna być doprowadzona bieżąca woda – ciepła i zimna.

Przepisy wskazują również ilość umywalek ze względu na charakter wykonywanej pracy i wiążące się z tym wymagania:

» prace brudzące, narażające na kontakt z substancjami szkodliwymi lub zakaźnymi: 1 umywalka na każdych 5 pracowników

» umywalki szeregowe do mycia zbiorowego (np. na budowach): 1 umywalka na każdych 5 pracowników

» praca biurowa i pokrewna: min. 1 umywalka na 30 mężczyzn lub 20 kobiet

Umywalka okrągła z otworem na baterię stal szlachetna matowa

Ustępy

Toalety, w zależności czy jest to WC damskie, męskie lub mieszane, należy wyposażyć w miski WC i baterie WC, pisuary i baterie pisuarowe, dozowniki papieru toaletowego, kosze na śmieci, wieszaczki, szczotki do toalet. W przypadku kabin w jednym rzędzie odległość kabina-ściana musi wynosić min. 1,3 m. W toaletach, w których mamy rząd kabin a na przeciwległej ścianie pisuary, należy zachować między nimi odległość min. 2 m. Podobnie 2 m muszą dzielić dwa rzędy kabin naprzeciwko siebie. 

Pisuar wiszący Faneco stal czarna

Prysznice

Prysznice i natryski wymagane są w szczególności w przypadku wykonywania prac powodujących zabrudzenie ciała. Podstawowe wyposażenie natrysków stanowią baterie prysznicowe, wylewki, dozowniki mydła w płynie do ciała, wieszaczki. Prysznice powinny być umiejscowione bezpośrednio obok szatni, by użytkownicy mogli szybko i swobodnie z nich skorzystać. Należy zapewnić bezkolizyjny ruch pracowników przed skorzystaniem z prysznica i tych umytych i ubranych w odzież własną.

Na każdych 8 pracowników powinna przypadać min. jedna kabina prysznicowa, a w przypadku wykonywania prac specjalnych (wymagających kontaktu z substancjami trującymi, zakaźnymi, promieniotwórczymi, drażniącymi, uczulającymi, o nieprzyjemnym zapachu oraz przy pracach pylących i brudzących) należy zapewnić min. 1 kabinę natryskową na 5 pracowników.

Wymiary kabin powinny być zgodne z przepisami budowlanymi. Szerokość między dwoma rzędami kabin powinna wynosić min. 1,30 m, a między rzędem kabin i ścianą min. 0,90 m. Każdy natrysk powinien być podłączony do ciepłej i zimnej wody. Przy prysznicach powinna znajdować się kabina WC z minimum jedną miską WC na każde 10 natrysków. Przy zbiorowym mieszaniu wody jej temperatura powinna wynosić od 35ºC do 40ºC, a przy indywidualnym mieszaniu od 50 ºC do 60 ºC. Należy również zapewnić wymianę powietrza nie mniej niż 5 razy w ciągu godziny.

Zestaw prysznicowy z wylewką ruchomą i baterią prysznicową manualną rurka 120 cm

Utrzymanie czystości w WC miejscu pracy

Samo wyposażenie ubikacji w odpowiednie sprzęty i akcesoria łazienkowe nie załatwi sprawy. Należy pamiętać, by wyznaczyć osobę, która będzie na bieżąco sprawować nadzór nad czystością toalet pracowniczych – dbać o czystość, uzupełniać papier toaletowy, ręczniki papierowe, mydło w płynie lub mydło w pianie, opróżniać kosze na odpadki i wykonywać inne tym podobne czynności. Pracodawca powinien zapewnić zatem stały dostęp do materiałów eksploatacyjnych oraz środków czystości i sprzętu do sprzątania.

Źródło: Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Dziennik Ustaw, rok 2003, Nr 169, poz. 1650.

Ryszard Kurek