Toaleta dla niepełnosprawnych – co mówią przepisy?

Osoby niepełnosprawne codziennie na swojej drodze napotykają wiele przeszkód, które uniemożliwiają im normalnie funkcjonowanie. W tym przypadku słowo przeszkody należy rozumieć czasem bardzo dosłownie, bo chodzi o wiele barier architektonicznych. Nie inaczej jest w przypadku łazienki, która nie została przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Na szczęście istnieją odpowiednie regulacje, które wskazują jak zrobić to dobrze i jakich wytycznych się trzymać.

• Przepisy określają wymogi dotyczące dostępności toalet dla osób niepełnosprawnych w miejscach publicznych.

• Kluczowe wytyczne obejmują minimalne wymiary pomieszczenia, eliminację barier architektonicznych oraz odpowiednie wyposażenie, takie jak uchwyty i dostosowane WC.

• Spełnienie tych norm jest obowiązkowe dla właścicieli i zarządców obiektów publicznych, zapewniając komfort i bezpieczeństwo użytkownikom z niepełnosprawnościami.

Zobacz również: jak zaprojektować łazienkę dla niepełnosprawnych?

Łazienka dla niepełnosprawnych – co trzeba wiedzieć?

Korzystanie z łazienki może być dla osób niepełnosprawnych czasem większym wyzwaniem niż pokonanie maratonu. Szczególnie jeśli chodzi o osoby niepełnosprawne ruchowo, w tym poruszające się na wózkach, które najpierw muszą pokonać drzwi, a następnie np. przesiadać się z wózków pod prysznic itd. Dlatego tak ważne jest dostosowanie łazienka dla osoby niepełnosprawnej w sposób odpowiadający jej potrzebom oraz tak, by mogła z niej korzystać samodzielnie i w sposób nieskrępowany.

Kluczowe, aby łazienka dla niepełnosprawnych została wyposażona w niezbędne akcesoria i wyposażenie, takie jak poręcze i uchwyty dla niepełnosprawnych, specjalne siedziska prysznicowe dla niepełnosprawnych. Także umywalka i toaleta dla osób niepełnosprawnych powinny być odpowiednie. W toalecie publicznej istotny będzie także montaż suszarki do rąk.

Na dostosowanie łazienki dla osoby niepełnosprawnej ruchowo można uzyskać dofinansowanie z środków PFRON sięgające nawet 95% nakładów.

Polecamy również artykuł opisujący szczegółowo jak odpowiednio przygotować łazienkę dla niepełnosprawnych

Toalety dla niepełnosprawnych – przepisy i prawo

Projektowanie i budowa toalet dla osób niepełnosprawnych powinny opierać się o przepisy polskiego systemu prawnego. W przypadku toalet dla niepełnosprawnych podstawą jest Prawo Budowlane. Szczególnie istotną normą w przypadku toalet dla niepełnosprawnych jest ta zawarta w jego art. 5 ust. 1 pkt 4 Prawa Budowlanego, który mówi, że "Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne".

Dalsze i bardziej szczegółowe wytyczne dla toalet dla niepełnosprawnych zawarte są rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Konkretne przepisy o toaletach dla niepełnosprawnych znajdziemy w rozdziale 6. „Pomieszczenia higienicznosanitarne”. Istotne jednak, że przepisy o toaletach dla niepełnosprawnych zawarte w tych dokumentach znajdują obowiązkowe zastosowanie w szczególności w przypadku toalet dla niepełnosprawnych w miejscach publicznych, gdzie przynajmniej jedno pomieszczenie powinno spełniać te normy. W przypadku np. prywatnych mieszkań urządzenie łazienki dla inwalidów powinno traktować się w sposób indywidualny.

Normy o toaletach dla niepełnosprawnych zawierają także prawo unijne i międzynarodowe, np. Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Przeczytaj także: łazienka dla niepełnosprawnych w mieszkaniach

Toaleta dla osób niepełnosprawnych – wymiary i normy

O ile prawo normuje toalety dla niepełnosprawnych, to w przypadku określania wymiarów toalety dla osób niepełnosprawnych nie zostawia wiele wskazówek.

• Przepisy rozporządzenia mówią, że powinna zostać zachowana przestrzeń manewrowa o wymiarach 150 cm na 150 cm.
• Drzwi do toalety dla niepełnosprawnych w budynkach użyteczności publicznej powinny mieć minimum 90 cm.
• Kabina prysznicowa z urządzeniami dla niepełnosprawnych powinna mieć min. 2,5 m kw. I szerokość 150 cm.

Ale minimalne wymiary dla wc dla niepełnosprawnych oraz normy dotyczące montażu poszczególnych akcesoriów dla niepełnosprawnych znajdziemy w wielu opracowaniach dotyczących projektowania łazienek dla niepełnosprawnych. Ważne, by dochować zasady projektowania uniwersalnego oraz ergonomii. Wymiary i wysokości montażu w przypadku poszczególnych elementów wyposażenia toalety dla niepełnosprawnych i przyjęte normy:

• Miska ustępowa – wysokość miski to 45-50 cm od ziemi, jej długość to minimum 70 cm, zaś odległość między przednią krawędzią miski a pozwalającym na zachowanie pozycji siedzącej oparciem - 55 cm. Wysokość montażu pojemnika na papier toaletowy powinna wynosić 100-120 cm licząc od poziomu posadzki. Podobnie przycisku do spłukiwania wody. Uchwyty dla niepełnosprawnych na wysokości 80-85 cm.
• Umywalka – przestrzeń manewrowa przed umywalką powinna wynosić 90 na 120 cm, gdzie dłuższy bok leży na osi umywalki, przy czym pod umywalką może się znajdować nie więcej niż 45 cm tej przestrzeni. Spód umywalki musi znajdować się powyżej kolan osoby siedzącej na wózku, czyli min. 70 cm od ziemi. Minimalna szerokość umywalki to 60 cm. Uchwyty dla niepełnosprawnych na wysokości 80-85 cm.
• Prysznic – minimalna powierzchnia brodzika to 90 na 90 cm. Wysokość zawieszenia siedziska prysznicowego: 43-48 cm od ziemi. Kratka powinna znajdować się pod siedziskiem prysznicowym.

W zakresie projektowania, budowy toalet dla niepełnosprawnych należy stosować się do obowiązującego w Polsce prawa. A tam gdzie przepisów brakuje posłużyć się dobrymi praktykami i wytycznymi projektowymi. Należy też pamiętać, że to interes osób niepełnosprawnych jest w tym przypadku najważniejszy.

Ryszard Kurek

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment publikacji (tekst, grafika, obrazy, zdjęcia, pliki oraz inne dane) prezentowany w sklepie internetowym OLE.PL nie może być powielany lub rozpowszechniany w żadnej formie i w żaden sposób bez uprzedniego zezwolenia. Wszelkie znaki towarowe, znaki graficzne, nazwy własne i inne dane są chronione prawem autorskim i należą do ich właścicieli.