Czy toaleta publiczna jest bezpieczna dla zdrowia? Fakty i mity

Społeczeństwo postrzega toalety publiczne przede wszystkim jako miejsca niebezpieczne dla zdrowia, w których na każdym kroku czyhają drobnoustroje chorobotwórcze. Co gorsza, bakterie te są niewidoczne gołym okiem i mogą występować nawet w pomieszczeniach, które sprawiają wrażenie czystych. Czy rzeczywiście toalety publiczne muszą być "skażoną strefą"? Nie, pod warunkiem, że zarządzanie tymi przestrzeniami będzie bazowało na rzetelnej wiedzy, która pozwoli wdrożyć odpowiednie praktyki. Równie ważnym czynnikiem jest poziom świadomości społeczeństwa w zakresie przestrzegania zasad higieny.

Bakterie i wirusy w toalecie publicznej – stanowisko specjalistów

Badania naukowe donoszą, że najgroźniejszą bakterią, którą można zarazić się w toalecie publicznej, jest pałeczka okrężnicy, znana jako bakteria E. Coli. Powoduje ona liczne szkody zdrowotne, od zatruć pokarmowych, przez zapalenie otrzewnej, aż po sepsę. Niebezpieczne są także bakterie z grupy Salmonella, Shigella, a także dwoinka rzeżączki, która wywołuje choroby weneryczne. Wśród wirusów szczególnie inwazyjny jest wirus zapalenia wątroby typu A oraz rotawirusy.
Obiegowa opinia głosi, że największym źródłem zarazków w toalecie publicznej jest deska WC. Naukowcy mają w tej sprawie odmienne zdanie. Według nich siadanie na desce może zakończyć się zakażeniem, ale jest to mało prawdopodobne. Nie zwalnia to jednak z konieczności stosowania środków ochronnych. O wiele groźniejsza w skutkach jest natomiast tzw. choroba brudnych rąk. To właśnie dłonie są największym nośnikiem drobnoustrojów chorobotwórczych. Wystarczy dotknąć klamki w toalecie publicznej, klapy kosza na śmieci czy przycisku spłuczki, by narazić się na kontakt z groźnymi drobnoustrojami. Zdaniem dr Reina, mikrobiologa z Uniwersytetu Navarra, nieumycie lub niepoprawna higiena rąk po skorzystaniu z toalety znacząco zwiększa ryzyko zarażenia. WHO donosi, że regularne mycie rąk wodą i mydłem mogłoby skutecznie powstrzymać rozwój wielu chorób. Tymczasem praktykę mycia rąk w ogóle stosuje tylko 67% społeczeństwa (na podstawie badań amerykańskich).

Fakty i mity na temat bezpieczeństwa zdrowotnego w toaletach publicznych

Powyższe obserwacje pozwalają twierdzić, że przestrzeń toalety publicznej, sama w sobie nie stanowi znaczącego zagrożenia dla zdrowia. Niebezpieczeństwo wzrasta dopiero w połączeniu z niewłaściwymi nawykami, błędnymi przekonaniami i brakiem świadomości wśród użytkowników toalet publicznych. Z tego względu warto podkreślić pewne fakty, a także obalić kilka mitów dotyczących bezpieczeństwa w toalecie publicznej.

• "Toalety publiczne to miejsca, w których ryzyko zakażenia bakteriami jest wyższe niż gdziekolwiek indziej"

MIT - Specjaliści z zakresu mikrobiologii, w tym dr James Scott, twierdzą, że o wiele bardziej niebezpieczne są windy, które z reguły są niewielkimi i słabo wentylowanymi pomieszczeniami.

• "Pożądaną praktyką jest unikanie bezpośredniego kontaktu z deską sedesową."

PRAWDA - Chociaż ryzyko zakażenia jest dosyć niskie, to jednak na powierzchni deski mogą występować lekoodporne bakterie Staphylococus aureus, które zwiększają ryzyko infekcji skóry.

• "Spuszczenie wody przed skorzystaniem z publicznego WC sprawia, że użytkowanie toalety publicznej staje się bardziej higieniczne."

PRAWDA - Woda zawarta w muszli klozetowej to idealne środowisko dla rozwoju drobnoustrojów. Stanowi siedlisko bakterii zawartych w moczu, a parując łączy się z cząsteczkami kurzu, które są potem wdychane przez osobę korzystającą z WC. Zagrożeniem jest też woda pryskająca z muszli, która osadza się na ściankach klozetu, wraz ze wszystkimi bakteriami. Można je częściowo usunąć za pomocą wody płuczącej, jednak za każdym razem powinno się to odbywać przy zamkniętej klapie WC.

• "Lepiej nie kłaść torby na podłodze w toalecie."

PRAWDA - Rozpryski wody i moczu z muszli klozetowej oraz zanieczyszczenia przyniesione z zewnątrz sprawiają, że podłoga w toalecie jest skupiskiem bakterii i wirusów, zwłaszcza jeśli jest wilgotna, o co nietrudno w WC. Dlatego zdecydowanie odradza się stawianie toreb na podłodze i wieszanie ich na klamkach. Najlepiej zawiesić je na wieszczkach łazienkowych.

• "Mycie rąk w toaletach publicznych daje efekt odwrotny do zamierzonego, ponieważ każdy fragment przestrzeni pokryty jest w tym miejscu bakteriami."

MIT - Jak już wspomniano, brak higieny rąk po skorzystaniu z toalety jest jedną z głównych przyczyn przenoszenia drobnoustrojów. Mycie rąk powinno odbywać się przy użyciu ciepłej wody z mydłem i w uzasadnionych przypadkach zakończyć się użyciem płynu/żelu dezynfekcyjnego.

Nowoczesnym, a jednocześnie skutecznym sposobem zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego w toalecie publicznej są rozwiązania bezdotykowe, takie jak bezdotykowe systemy spłukiwania wody w WC i w pisuarach, baterie umywalkowe na fotokomórkę, bezdotykowe kosze na śmieci, automatyczne dozowniki do mydła czy światło na fotokomórkę, które jednocześnie pozwala zaoszczędzić energię elektryczną.

Edukacja w zakresie higieny w toalecie

Powielane schematy zachowania nie zawsze są poprawne, a ich podtrzymywanie czasem może przynieść więcej szkody niż pożytku. Świadomość jest kluczem do bezpieczeństwa zdrowotnego. Dotyczy to nie tylko użytkowników toalet publicznych, ale przede wszystkim osób zarządzających tymi przestrzeniami, a także personelu odpowiedzialnego za utrzymanie ich w czystości. Zdaniem ISSA, największego na świecie stowarzyszenia zrzeszającego podmioty działające w sektorze profesjonalnego utrzymania czystości, grupy te wciąż potrzebują edukacji w zakresie praktyk i rozwiązań sprzyjających zachowaniu czystości w toalecie. Toalety publiczne mogą być miejscami bezpiecznymi dla zdrowia. Wymaga to jednak wysiłku, w tym korzystania z profesjonalnych porad i rozwiązań specjalistów z tego zakresu.

Ryszard Kurek

Clorox Professional Products Co. and ISSA and ClearVoice Research. (May 2014 and June 2014). Cleaning Industry Professionals Public Restroom Survey. (Survey of 375 cleaning industry professionals),

M. Heckscher, 2004, “Be Safe!: Simple Strategies for Death-Free Living”, QUIRK BOOKS, Philadelphia,

http://www.webmd.com/balance/features/what-can-you-catch-in-restrooms#2,

http://www.cleanlink.com/news/article/Survey-Reveals-Truth-Behind-Restroom-Cleaning--17874,

http://www.besthealthmag.ca/best-you/prevention/5-myths-and-truths-about-public-washrooms/2/.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment publikacji (tekst, grafika, obrazy, zdjęcia, pliki oraz inne dane) prezentowany w sklepie internetowym OLE.PL nie może być powielany lub rozpowszechniany w żadnej formie i w żaden sposób bez uprzedniego zezwolenia. Wszelkie znaki towarowe, znaki graficzne, nazwy własne i inne dane są chronione prawem autorskim i należą do ich właścicieli.